Con to chưa chắc khỏe!

Bé sơ sinh “quá khổ” có nguy cơ bị rối loạn đường huyết, suy hô hấp, đa hồng cầu..., cần được kiểm tra, theo dõi ngay sau lúc chào đời.

Vất vả với cái bầu to tướng nhưng chị N.T.N.X (quận Thủ Đức - TPHCM) mừng thầm vì qua siêu âm, bác sĩ cho biết con chị có phần to lớn hơn các em bé cùng tuổi thai. Cuối tháng thứ 8, bác sĩ ở một phòng mạch gần nhà bất ngờ khuyên chị nên đến bệnh viện (BV) lớn để theo dõi và có thể sẽ phải nhập viện sớm, vả lại đứa bé quá to nên lúc sinh cả mẹ và con đều có thể cần được săn sóc đặc biệt.

 

Bán tín bán nghi vì tất cả kết quả khám thai trước đó đều cho thấy cả bé và mẹ đều rất khỏe mạnh nhưng chị vẫn đến BV Từ Dũ khám lại và sinh tại đây. Quả thật, đứa con trai nặng hơn 4 kg của chị vừa ra đời đã phải chuyển ngay vào khoa sơ sinh để săn sóc đặc biệt vì hô hấp của cháu khá yếu.

 

Trẻ sơ sinh ở nước ta thông thường cân nặng từ 2,5- 4 kg. (Ảnh minh họa)

Thường gặp ở thai phụ bị đái tháo đường

Thời gian gần đây, nhiều em bé “khổng lồ” từng được dư luận chú ý như 2 bé nặng 5,2 kg và 5,3 kg sinh tại BV Hữu nghị Việt Nam – Cuba Đồng Hới (Quảng Bình) chào đời lần lượt vào tháng 7 và 8 vừa qua; bé 6 kg chào đời tại BV Từ Dũ hồi tháng 2… Các trẻ này đều phải được săn sóc đặc biệt. Tại BV Từ Dũ, hầu như lúc nào cũng có vài em bé thuộc dạng “to con” được săn sóc đặc biệt tại khoa sơ sinh.

Theo PGS-TS-BS Ngô Minh Xuân, Trưởng Khoa Sơ sinh BV Từ Dũ, có nhiều nguyên nhân khiến bé sơ sinh có kích thước lớn hơn thông thường như mẹ bị đái tháo đường, trẻ gặp phải một số hội chứng đặc biệt nên “khổng lồ”, do di truyền từ gia đình - trường hợp này thường cha, mẹ, anh, chị, em của bé cũng to con… Trong đó, đáng lo ngại nhất là trường hợp mẹ bị đái tháo đường, căn bệnh ngày càng phổ biến ở người lớn. Nhóm trẻ này dễ gặp phải nguy cơ rối loạn đường huyết, suy hô hấp, đa hồng cầu, sang chấn trong cuộc sinh…

BS CKII Trần Ngọc Hải, Trưởng Phòng Kế hoạch - Tổng hợp  BV Từ Dũ, cho biết theo quy ước, những bé sơ sinh nặng dưới 2,5 kg được coi là nhẹ cân, trên 4 kg là con to. “Cân nặng của trẻ sơ sinh còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chủng tộc, dân tộc, gia đình, sự tăng trọng và chế độ dinh dưỡng của người mẹ trong thai kỳ, các bất thường trong thai kỳ hay mẹ có bệnh lý…

 

Cũng có trường hợp 2 bé sinh đôi một quá to còn một quá nhỏ do hội chứng truyền máu trong song thai. Nên hiểu rằng con to chưa chắc đã khỏe, sự khỏe mạnh của đứa bé không phụ thuộc vào cân nặng mà dựa vào các yếu tố như chỉ số hô hấp, sự hồng hào, nhịp tim, phản xạ tay chân… Ở đứa bé “quá khổ”, đôi khi các cơ quan khi mới sinh còn non nớt chưa đáp ứng nổi nhu cầu hoạt động của một cơ thể to lớn hơn bình thường nên bé sẽ dễ yếu hơn trẻ thông thường khác” - BS Hải nhấn mạnh.

 

Cần được theo dõi

PGS-TS-BS Ngô Minh Xuân cho biết tại BV Từ Dũ, khi trẻ ra đời nặng từ 3,8 kg trở lên, các BS đều khuyến cáo gia đình chuyển trẻ đến khoa sơ sinh để tầm soát đường huyết, chụp X-quang xem có bị gãy xương đòn hay không, theo dõi tình trạng suy hô hấp, đa hồng cầu, vàng da sơ sinh, tư vấn chế độ dinh dưỡng.

Lo ngại hàng đầu là tình trạng rối loạn đường huyết - thường là hạ đường huyết, rất thường gặp ở các bé thuộc dạng con to. “Có bé huyết áp tụt xuống đến mức đo không được, nếu không xử lý kịp thời sẽ ảnh hưởng đến não. Hạ đường huyết kéo dài sẽ khiến trẻ co giật, hôn mê, thậm chí tử vong. Để ngăn ngừa, trẻ sẽ được kiểm tra đường huyết sớm, cho bú sữa sớm, nếu bú không được thì bắt buộc phải truyền dịch” -  BS Xuân cho biết.

Các trẻ này cũng dễ bị suy hô hấp do chậm hấp thu dịch phổi, nhiều bé phải hỗ trợ hô hấp. Một số bé bị chứng đa hồng cầu (lượng hồng cầu vượt quá 65%) khiến hồng cầu trong máu quá đặc, tốc độ chảy chậm gây tắc nghẽn, dẫn đến thiếu máu não, thiếu ôxy não khiến người trẻ tím tái, co giật. Riêng nguy cơ trẻ bị sang chấn sản khoa, thường gặp nhất là gãy xương đòn, hầu như có thể phòng tránh được nếu thai phụ khám thai đầy đủ để các BS tiên lượng được tình trạng con to và chỉ định sinh mổ nếu cần thiết.

 

BS Xuân khuyến cáo: “Tình trạng con to có thể được phát hiện khi khám thai. Khi đó, thai phụ nên sinh nở ở BV lớn, có đơn vị sơ sinh và thông báo tình trạng đó cho BS theo dõi. Phụ nữ bị đái tháo đường nên điều trị bệnh ổn định rồi hẳn mang thai và tuyệt đối không được tự ý ngưng thuốc. Nếu ngưng thuốc đột ngột, đường huyết của mẹ sẽ tăng và gây tình trạng cường insulin ở trẻ”.

 

Nguy cơ cho cả mẹ Theo BS CKII Trần Ngọc Hải, bà mẹ mang thai con to cũng dễ gặp phải các nguy cơ trong thai kỳ và trong cuộc sinh. “Khối lượng em bé quá nặng làm bà mẹ mệt mỏi, tăng sức ép lên hoạt động của cơ tim, dễ bị chảy máu trong thai kỳ. Đây cũng là ca sinh khó, khi thai nhi quá lớn được sinh ra, độ siết của cơ tử cung không đủ chắc chắn do bị dãn quá mức, dễ bị chảy máu gây băng huyết - một tai biến sản khoa cực kỳ nguy hiểm, nếu không cầm máu được có khi phải cắt tử cung, thậm chí đe dọa tính mạng. Do đó, thai phụ cần khám thai thường xuyên để nắm bắt tình hình sức khỏe của mẹ lẫn con, chọn một BV có đầy đủ nhân lực và phương tiện kỹ thuật hồi sức khi sinh nở”.

 

Theo NLĐ